Зургийн тухай ойлголт, зургийн дүслэл
Зурган файлтай ажиллахад түүний шинж чанартай сайн танилцах хэрэгтэй.Зурган файлууд нь бодит амьдрал дээр маш их ашиглагдах бөгөөд бид файлынөмнөх icon-ын хэлбэрээр нь ялгаж ашиглана. Windows Explorer програм дээр ижилтөрлийн файлуудын icon ижил байдаг.
Зурган файлын хувьд:
1. File Size- диск дээр байрлах файлын хэмжээ
2. Document Size- зургийн өргөн өндрийн хэмжээ
3. Зургийн нягтрал- зураг нь маш олон цэгээс бүрдэнэ.
Тайлбар: File Size гэдэг нь диск төхөөрөмж дээр хэр хэмжээ эзлэж байгаагилэрхийлнэ. Bit, byte, kb, mb, gb нэгжээр хэмжигдэнэ. Энэ нь тухайн файлыгхадгалах, зөөвөрлөхөд ашиглагдах хэмжээ юм. Жишээ нь: 128mb хэмжээтэй Flashдискэнд 10mb хэмжээтэй хэд хэдэн зураг орохвэ гэдэг асуудал. Тиймээс энэ хэмжээнь бага байх нь бидэнд ашигтай. Document Size гэдэг нь /pixel/ цэгээр, эсвэл уртыгхэмжих нэгжээр илэрхийлэгдэнэ.
Жишээ нь 9 см*12 см, 10 см*15 см гэх мэтээр бодит амьдрал дээрашиглагдах хэмжээ. Мөн 100х150, 800х600, 1024х768 гэх мэт pixel буюу цэгээрилэрхийлнэ. Хэвлэх төхөөрөмжөөрхэвлэхэд гарах бодит хэмжээ учир ямарзориулалтаар ашиглахаас хамаарч хэмжээ нь янз бүр байна. Зургийн нягтрал гэдэгнь зургийг бүрдүүлэгч цэгүүдийн нягтаршил бөгөөд энэ нь их байвал уг зураг тодбайдаг. Тиймээс нягтралыг их байлгах хэрэгтэй.
Нягтралыг DPI нэгжээр хэмжинэ. Вэб хуудсанд ашиглах зурагны хувьд 72 dpi, сэтгүүлд хэрэглэх бол 300 dpi, байх жишээтэй. Хэвлэлийн эх бэлтгэх үед олонзургийг ашиглан боловсруулах бөгөөд тэдгээр зураг өндөр /dpi/ нягтралтай болхялбар боловсруулагдана. Ер нь зураг чанартай тод гоѐ байхын тулд өндөрнягтралтай байна.
Document Size: 10cm*15cm Нягтрал: 300 dpi File Size: 200кв Type: JPEG Document Size: 10cm*15cm Нягтрал: 72 dpi File Size: 68 кв Type: JPEG Scannerзэргийг ашиглан зураг компьютерт оруулахаар бол dpi-ыг нь өндөр сонгох хэрэгтэй.
Харин Digital camerа ашиглан зураг авах үед нягтралыг тохируулаж өгөххэрэгтэй. Нягтрал их байх тусам File Size их байна. Гэхдээ JPEG төрлийн зургийнхувьд нягтрал өндөртэй, File Size багатай байдаг учир түгээмэл хэрэглэдэг. Зургийннягтрал, Document Size ижил бөгөөд зөвхөн төрөл нь өөр байх тохиолдолдFile Sizeөөр өөр болдог. Жишээ нь map_soyombo нэртэй зурган файлыг өөр өөртөрлөөрхадгалан үзүүллээ. map_soyombo,gif -360kb map_soyombo,jpeg -35kb
Хамгийн оновтой хэлбэр бол JPEG төрлийн файл. Энэ төрлийн файл нь олонтөрлийн бараг бүх програм дээр нээгдэж ажиллах боломжтой. Мөн төрлөөс хамаарчөөр өөр зориулалттай байдаг. Ном сэтгүүл, хэвлэлийн эхийн бэлтгэсэн файлуудынхувьд tiff, tif, pdf байх шаардлагатай. Харин вэб хуудсанд ашиглах зургууд ньjpeg,jpg, gif, png, ico зэрэг File Size бага байдаг файлууд байх шаардлагатай. Эндсонирхуулахад gif, төрлийн зураг нь хөдөлгөөнтэй байдаг бөгөөд өөр төрлийнболгоход хөдөлгөөн нь алга болно.
График (зургийн) файлын төрөл
Зураг, графиктай ажилладаг маш олон төрлийн програм байхаас гаднатэдгээр дээр боловсруулагдсан файлууд өөр өөр өвөрмөц хэлбэр дизайнтай байна.
Формат, тэдгээрийн ялгаа
График (зураг) файлын Resolution гэдэг нь тус файлын нарийвчлалын зэрэгбуюу нягтрал юм. Resolution буюу DPI гэдэг нь 1 inch (2.54см) доторх цэгийнолоног. Растер-ын график файланд нягтрал байдаг. Харин Векторын графикфайланд нягтрал байхгүй.Тиймээс векторын график файлыг жижигрүүлэн,томруулан хэвлэхэд зургийн чанар хэвээрхадгалагдана. Харин Растерын графикфайлыг томруулан хэвлэхэд зургийн чанар муудна.
Растерын график файлын форматууд нь цэгүүдээс бүрдэнэ.
Photoshop програмын үндсэн файл (*,psd) Layer, Path, Channel…бүгдхадгалагдана.
ВМР файл (*, bmp) windows үйлдлийн системийн янз бүрийн програмууд дээрхэрэглэх боломжтой ба Layer, Path, Channel... зэргийг үгүйсгэнэ.
JPEG файл (*,jpg) windows үйлдлийн системийн янз бүрийн програмууд дээрхэрэглэх боломтой ба хэмжээ нь багасаж хадгалагдана. dpi өндөр Layer, Path, Channel ... зэргийг үгүйсгэнэ.
TIFF файл(*.tif) хэвлэлд нэлээд өргөн хэрэглэх ба Photoshop програмын үүсгэсэнPath
GIF файл (*.gif) интернэтэд өргөн хэрэглэдэг. Хөдөлгөөнтэй файл болжхадгалагдана.
EPS файл (*. eps) растер ба вектор графикт алинд нь ч шилждэг формат.Векторын график файлууд математик обьектоор зурагдана.
Corel програмын үндсэн файл (*,cdr)
Photoshop програмын тухай
Adobe Photoshop CS3 програм нь фото болон төрөл бүрийн зураг засварлах,зураг эвлүүлэн зохиомжлох, зураг зурахад зориулагдсан програм юм. Мөнхэвлэлийн эх бэлтгэхэд өргөн ашигладаг. Сонин сэтгүүл, хаяг реклам, танилцуулгасав баглаа боодолд ашиглагдах зураг, текст зэргийг өвөрмөц зохиомжлон хийжболно. Улмаар бэлтгэсэн эхийг хэвлэлийн эх бэлтгэх Adobe PageMaker, Adobe InDesign зэрэгт зурган файл хэлбэрээр оруулан ашиглаж болно.
Хуучин зураг сэргээн засварлаж элдэв хэлбэр дизайнтай болгох, цээж зурагболон бусад төрлийн зургийг мантажлан цэгцлэх зэрэг зурагтай холбоотой бүхий лзүйлийг хийнэ. Тус програм дээр *psd, *jpg, *eps, *bmp, * tif гэх мэт маш олонтөрлийн зурагтай ажиллах боломжтой бөгөөд зурсан зургаа өөр өөрөргөтгөлтэйгөөр (төрөлтэй) файл болгон хадгалах боломжтой бөгөөд төрлөөсхамааран янз бүрийн шинж чанартай байдаг.
Adobe Photoshop програм дээр ер нь шинээр зураг зурахаасаа илүү бэлэнзургийн файлууд дээр (хуучин зураг) боловсруулалт хийх нь илүү тохиромжтой.Боловсруулах гэж байгаа файлаа (зургаа) ямар нэг байдлаар компьютертээ оруулаадхадгалсан байх ѐстой. Зургийг компьютерт оруулахын тулд Scanner, Digital Camer, Internet зэргийг ашиглана.
Харин боловсруулсан зургаа хэвлэх бол Photo Printer ашиглах шаардлагатай.Ер нь зурган файлын маш их цуглуулгатай байх нь ажил цаг хугацааг хөнгөвчилнө.
Ялангуяа хээ, хүрээ, суурь фон зураг, өнгөний фон, лого, дүрс тэмдэгтзэргийг өөрийн компьютерт цуглуулан байрлуулах хэрэгтэй. Зургийг хольжзурагнаас гаргах шинэхэлбэр дизайн үүсгэх боломжтой.
Adobe Photoshop програм нь маш олон төрлийн зургийн файлтай ажиллахчадвартай. Зураг, график файлуудыг 2 ангилна.
Растерын график (цэгийн цугларалтаар зурна)
Векторын график (математик обьектоор зурна)
Photoshop програмын хувьд Растерын график файл үүсгэнэ. Гэвч тухайнфайлынхаа dpi өндөр байлгах юм бол тухайн зураг чанар сайтай хэвлэгдэнэ. Dpiөндөр болох тутам файлын хэмжээ дагаад их болно. Файлын хэмжээг аль болох багабайлгах хэрэгтэй. Иймээс таны боловсруулжбайгаа файл /зураг/ Dpi өндөр, хэмжээбага байлгахыг зориорой.
Хамгийн Dpi өндөртэй,хэмжээ багатай зургийн файлын төрөл JPEG юм. Энэтөрлийн зураг нь бусад програмуудын хувьд ч өргөн хэрэглэгдэнэ. Ер нь хэрэглээндээр Digital photo camera jpeg, jpg төрлийн файл үүсгэнэ. Scanner- jpeg, jpg, tifтөрлийн файл үүсгэнэ. Internet-jpeg, jpg, png, gif төрлийн файл ашиглана. Тиймээсзургийн төрлүүдийг хооронд хөрвүүлэх шаардлага амьдрал дээр маш их гарна. Энэүйлдлийг Adobe Photoshop програм илүү сайн гүйцэтгэнэ.
Adobe Photoshop програмийн үндсэн цонх нь ерөнхийдөө PageMakerпрограмтай төстэй цонхны бүтэцтэй ба menu (Цэс), tools ( хэрэглүүр), options bar (хэрэглүүрийн туслагч), самбарууд зэргээс бүрдэнэ.
Мөнхуваарийншугамguide,координатын эхзэргийгхэрэглэнэ. Menu: (цэс) тус програм нь хийх үйлдлүүдээ төрөлжүүлэн агуулсан 9-н цэстэй ба windowsүйлдлийн систем дээрх бусад програмуудын цэсний бүтэцтэй төстэй. Эдгээр цэсэндэх командуудын үүргийг хойно дэлгэрэнгүй авч үзнэ.
Tools: Энэ нь зурагтай ажиллах бүх хэрэглүүрийг агуулсан байдаг ба эндээсзургийг тэмдэглэх, таслах, будах, арилгах гэх мэт бүхий л зүйлийг хийж болно.
Options bar: хэрэглүүртэй (tools) ажиллаж байхдаа тэдгээрийн хийж байгааүйлдлийг тохируулж болно. Жишээ нь. Бийр харандаа, баллуурын хэмжээхэлбэрийг солих, будгийгуусгах хэлбэр гэх мэт... ямар хэрэглүүр сонгосноосхамааран энэ мөр өөрчлөгдөнө. Самбар: тус програм дээр хийх үйлдлүүдийгдэлгэрэнгүй агуулсан ажлын самбар. Самбаруудыг windows цэсний командуудыгашиглан гаргаж ирнэ. Эдгээр цонхнууд нь нэлээдчухал үүрэг гүйцэтгэнэ.Хуваарийншугам: таны зургийг зөв байрлуулахад туслах шугам. Үүнийг хэрэглэснээр зургийнхэмжээг зөв тодорхойлох, хийж байгаа зүйлийнхээ хэмжээг мэдэж болно.
Guide: обьектыг (зургийг) байрлуулахад тусладаг хэвлэхэд гардаггүй шугам.Энэ шугамыг хуваарийн шугамнаас хэдийг ч татаж гаргаж ирж мөн буцаан хийжболно.
Status bar: нээлттэй зургийн масштаб, өмнөх ба одоогийн хэмжээ, ямарүйлдэл хийж байгаа зэргийг харуулсан өөрөөр хэлбэл төлөв байдлыг зааж байгаамөр юм. Програмын цонхны доодхэсэгт байрлана.
Tools Хэрэглүүрийг чадварлаг ашигласнаар Зургийг сайн засварлаж сурна. Windows цэсний Tools командын Тусламжтайгаар хэрэглүүрийг Үндсэн дэлгэц дээргаргана. хэрэглүүрүүд эдгээр хэрэглүүрүүдийг илүү боловсронгуй болгодог зүйлбол options bar юм.
Хэрэглүүрийн өнгө дээд сумаар нь сольж болно. Дэвсгэр өнгө Маск болонстандарт төлөвт шилжих. Дэлгэц дээр баримтыг янз бүрээр харах. Хэрэглүүрболгон өөр өөрийн гэсэн нэртэй байх бөгөөд хоорондоо ижил төстэй үүрэггүйцэтгэдэг байдлаараа групп болон байрласан байна. Зарим хэрэглүүрийн доодталд жижиг гурвалжин хар дүрс байгаа бол тус хэрэглүүр нь задарч арай өөр хэлбэрдүрстэй ижилүйлдэл хийдэг хэрэглүүрүүдийн сонголт гарна гэсэн үг. Заримхэрэглүүрийг байнга ашигладаг бол заримыг нь огт ашиглахгүй тохиолдол гардаг.Байнга ашиглагдах хэрэглүүрийг гарны товчлуурын тусламжтай дуудаж ашиглах ньхөдөлмөр хөнгөвчилнө. Хэрэглүүр тус бүрийн гүйцэтгэх үүргийг дэлгэрэнгүй авчүзье
Сонголт идэвхжүүлэлтийн багц хэрэглүүрүүд Зургийг тэмдэглэж байгаад зөөх,будах, арилгах зэрэг үйлдэл хийхэд тухайнтэмдэглэгдсэн хэсэгт хийгдэнэ. Сонгожидэвхжүүлсэн /тэмдэглэсэн/ хэсгийг буцаахын тулдselect цэсний Deselect командөгөх ба Ctrl+D товч дарж болно. Ер нь select цэснийкомандуудаар сонгох тэмдэглэхтохиргоо хийнэ. Дараах хэрэглүүрүүд нь бүгд л тэмдэглэх идэвхижүүлэх үйлдэлхийнэ. Тэмдэглэгдсэн хэсэг тойроод нарийн электрон хүрээтэй болно. Энэхэрэглүүрүүд нь ерөнхийдөө зургийг ямар нэг хэлбэр хэмжээгээр тэмдэглэхэдзориулагдсан.
